بـوداگـرايي دين و فلسفـه اي مبتني بـر آمـوزه هـاي«سيدارتا گوماتا» کـه در حدود 566 تا 486 ق. م مي زيسته است بنا شد. بنا بر داستان هاي بودايي "سيدارتا" (به معني کمال جو) در منطقه اي در نپال کنوني به دنيا آمد. پس از به دنیا آمدن توجه پيشگويان به او جلب شد.
به اين گونه که سيدارتا در آينده يا پادشاهي جهانگير خواهد شد، يا روحاني بيداردل. پدرش يعني«سودو دانا شاه»، براي اين که پسرش در راه او قرار گيرد وي را در ناز و نعمت پروراند و در کاخ هايي محفوظ قرار داد تا سيدارتا با رنج‌ها و کاستي هاي زندگي آشنا نشود. با اين حال وي از کاخ گريخت و در طي اين گريز با چهار منظره از زندگي آشنا شد: پيري، بيماري، مرگ و شخصي پارسا که در پي رهايي از رنج هایش بود. ديدن اين چهار منظره بر وي تأثيري ژرف نهاد و بر آن شد که زندگي شاهزادگي را پشت سرنهاده و به جستجوي حقيقت بپردازد. پس از گذراندن مدتي با مرتاضان، در جنگل ها، آن راه را، راه راستين حقيقت يابي ندانست و راهي ميانه در پيش گرفت.
مطابق اعتقادات بودایيان، سيدارتا پس از شش سال آزمودن و پويش، در مکاني به نام يودگايا، زير درختي به نام درخت بيداري (بودي) به درون پويي (مراقبه و مکاشفه) نشست و پس از چيرگي بر ترفندهاي مارا (ديو ديوان) به دريافت رموز و بيداري کامل رسيد و بودا شد. واژه بودا يعني بيدار شده، يا به عبارتي دیگر به روشني رسيده است.
بودا مي گفت: علت رنج کشيدن هوس است، هوس و تمايل به زندگي و به دست آوردن چيزهاي بسيار. احساسات قدرتمندي چون عشق دنيوي، نيز باعث رنج کشيدن مي شود. به دنبال اين طرز تفکر چهار اصل را بنيان گذارد. 1- اول آن که رنج جزء جدايي ناپذير تمامي مراحل طبيعي زندگي است (تولد، بيماري، پيري، مرگ). 2- هوس باعث رنج است. 3- براي غلبه بر درد و رنج مي بايست از تمامي هوس‌ها و خودخواهي‌ها دور شد. 4- چهارمين اصل به بيان چگونگي دست يافتن به سه اصل قبلي پرداخته است.
روشي که بودا به تعليم عقايد خود مي پرداخت به راه هشتگانه شهرت دارد و برطبق آن هشت عمل صحيح را پيش گرفت: پندار نيک، هدف درست، گفتار نيک،رفتار نيک، شغل درست، تلاش صحيح، تفکر صحيح و مراقبه (meditation) هدف مذهب بودا رسيدن به «نيروانا» يا همان عالم صلح و آرامش و آسودگي از رنج است. از جمله عقايد بودایيان زندگي مکرر يا تناسخ است و معتقدند که انسان پس از مرگ، دوباره متولد مي شود. بدين ترتيب هر زندگي بعدي عذاب يا پاداش زندگي قبلي خواهد بود.
;