مرکز پژوهش ادیان جهان

دین هندویی مردمی: اشعار حماسی و پوراناها (سالهای 1 تا 250 پس از میلاد مسیح)

به نظر می­رسد که ساختمان اصلی دین هندویی پیش از زمان عیسی مسیح (ع) تکمیل شده باشد. دین هندویی مردمی، مجموعة درهم بافته شده وسیعی از مطالبی است که در کتب مقدس هندویی معین شده­اند؛ وانگهی، این دین پاره­ای مطالب دیگر را نیز دربرمی­گیرد که در میان آنها اجزای زیر مهمتر به نظر می­رسند:

قوانین مربوط به نظام طبقاتی کاست مانع از آن است که یک نفر از یک طبقه با فردی که از طبقة اصلی او نیست غذا خورده، ازدواج کرده و یا هرگونه همنشینی خاصّی به عمل آورد. این عمل حتی با افراد درجة بعدیِ زیر همان طبقه، یعنی طبقه خود وی، نیز ممنوع است. اگرچه باید گفت که قرن بیستم شاهد زوال تدریجی نظام طبقاتی کاست در هندوستان بوده است.

بت­پرستی و پرستش اصنام در سرتاسر سرزمین هند و اقوام هندو و وفور مشهود است. این عمل به صورت نمایش خدایان در اشکال مختلف انسان و حیوان، و حتی در قالب تصاویر و مجسمه­های آلات جنسی زن و مرد است.

آیین هندویی مردمی دارای معابد و زیارتگاههای بزرگ و کوچک بی­شمار است که برای پرستش خدایان محلّی و نیز خدایان عمومی و همگانی اختصاص یافته­اند.

در دین هندوی مردمی مکانهای مقدس، فصول مذهبی، و فستیوالهای متعدد و متنوعی وجود دارند. افراد متدیّن در گروههای کثیر به رودخانه­های مقدس گوناگون، کوهها، شهرها، و معابدی که برای زیارت در سرتاسر هند وجود دارد سفر می­کنند. آنها ایام مقدس، اعیاد و جشنهای بزرگ دینی را که هم به حسب سال شمسی و هم بر حسب سال قمری است مراعات و تکریم می­کنند. همچنین افشاندن بذر و برداشت محصولات و نیز سایر فعالیتهای کشاورزی طی مراسم دینی صورت می­گیرد.[21]

دین هندویی مردمی از طریق وضع مراسم و مقرّراتی در مورد اطعمه، تولد، ازدواج، مرگ، آداب خاکسپاری، و هدایای مکرّر برای مردگان، به طرز صمیمانه­ای وارد زندگی شخصی پیروان خود شده است.

دین هندویی مردمی از نزدیک خود را با خوردن و آشامیدن پیروانش مرتبط می­سازد. طبقات بالاتر نظام طبقاتی کاست باید از برنامة سختِ گیاهخواری و مصرف مواد غیرسکرآور پیروی کنند. ایشان بر این عقیده­اند که آب را، برای نوشیدن، نباید از دستهای ناپاکِ طبقات پایین­تر پذیرفت.

هندوهایی که متعلق به پایین­ترین طبقة اجتماعی، و یا خارج از نظام طبقاتی کاست هستند به عنوان «غیرقابل تماسها» (نجس­ها) تلقی می­شوند. آنها قبلاً از ورود به معابد و نیز مشارکت در همة فعالیتها و آمیزشهایِ اجتماعی، به استثنای کار پَست خدمتکاری، محروم هستند. مذهب آنها عملاً جان­پرستی است.[22]