دین هندویی پارسامنشانه: بهاگاوادگیتا[17] (حدود قرن اول پس از میلاد)
بهاگاوادگیتا یک شعر حماسی است که با صحنة تکاندهندهای از شروع یک جنگ آغاز میشود. یک شوالیة هندو، به نام آرجونا[18]، برای نخستینبار در تاریخ مدوّن دین هندویی، درست بودنِ کشتن مردم در جنگ را مورد سؤال قرار میدهد (فصل یکم، 45 ـ 28؛ فصل دوم، صص 8 ـ 4). ارّابهران وی ناراحتی وجدان او را با یک سخنرانی برجسته در مورد فناناپذیری و عدم مسئولیت روح، که با نقل قولی ازکاتا اوپانیشاد[19] ادامه مییابد، تخفیف میدهد و آرامش میبخشد (فصل دوم، ابیات 19 ـ 18).
از نکات بسیار برجستة دین هندویی پیشنهادی است که در بهاگاوادگیتا در مورد رستگاری عمومی همه گناهکاران (فصل چهارم، سرود 36؛ و فصل نهم، سرود 30) و حتی زنان و سودراهای طبقة پایین جامعه (فصل نهم، سرود 32) به عمل آمده است.
سایر اصول دین هندویی که در بهاگادادگیتا استمرار یافته از تکریم وداها (فصل دوم، 4) و پایان یافتن تناسخ و حلول روح در بدن دیگر به عنوان یک هدف کاملا مطلوب زندگی صحبت میکند (فصل چهارم، سرود 9).
بخش اصلی و برجستة بهاگاوادگیتا عبارت است از روایت جدید دین بر مبنای زهد و اخلاص. این مطلب، به جای اینکه جایگزین مطالب سنتی دین هندویی شود، برعکس به تکمیل آنها میپردازد. پیام عملی بهاگاوادگیتا را میتوان به زبان ساده چنین بیان داشت:
«به وظایف خود به عنوان یک عضو از نظام طبقاتی کاست به خوبی عمل کن و برای بقا و رستگاریت نیز بر خدای خود تکیه کن».[20]
;