سوال شماره ۵۳۰
در صورت امکان در فقدان [رثا] حاج قاسم سلیمانی چند کلمه صحبت بفرمایید.
همانطور که در مقدمه "درس خارج"! مثنوی و نهجالبلاغه صبح جمعه 13/10/98 خدمت شاگردان عزیز آن جلسه و دوستان حاضر عرض کردم، شهید والامقام مرحوم مبرور آقای سلیمانی در راه و هدف خویش انسانی بغایت شریف و شهیدی بینهایت شاهد و مصداق بارز «مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلً» (در بین مومنان مردانی هستند که صادقانه بر سر عهد و پیمان خود با خدا ایستادهاند، بعضی از آنان به عهد خود وفا کردند و شهید شدند و بعضی دیگر در انتظارند و هرگز آن عهد و پیمان را تبدیل نکردند) (احزاب، 23) بود. همچنین در همان جلسه تفسیر مثنوی عرض کردم که: 1- خون به خون شستن محال است و محال؛ 2- با این حادثه تلخ ما و منطقه و جهان یک گام بزرگ به جنگ بین ایران و آمریکا نزدیکتر شدیم! و اما تفصیل مطلب:
- بنده شهید سلیمانی را از نزدیک نمیشناختم، ولی به حسب اقوال موثق، او خَلقاً و خُلقاً اشبه الناس به شهید مصطفی چمران بود که بنده از نزدیک میشناختم و از نوادر دوران و سرداران جنگ تحمیلی و عاشقان حقیقی شهادت در راه خدا و لقاء الله بود.
- در همین راستا من تردیدی ندارم که خون این شهید مظلوم نیز - که در غیر میدان جنگ بر زمین ریخته شد – همچون خون ائمه و بزرگان آسمانی شیعه چون مولای متقیان و سرور آزادگان حضرت اباعبدلله الحسین، و همه شهدای طاهرین قرون و اعصار، منشا خیر و برکت، همدلی و حرکت، و انس و الفت امت شیعه و بلکه همه مسلمانان ایران و عراق و منطقه خواهد شد.
- چه خوب گفته شد که این خون توسط شقیترین فرد بشر، قدرتمداری دیوانه و مجنون، و محصول تمام عیار زن و قمار و مشروب، و بیماری خودشیفته و [عقلا] معیوب، هیتلر و معاویه زمان، و احمق دوران، که حتی کاخ سفید آمریکا نیز هرگز چنین انسان بیمار و مالیخولیایی به خود ندیده است، بر زمین ریخته شد، که این البته بر مظلومیت ایشان دو چندان میافزاید.
- از میان اوصاف برجسته مرحوم سلیمانی بنده سکوت و کم حرفی، حسن خلق و خندهرویی، اخلاص و تقویورزی، محبت و مردمداری، تواضع و خاکساری، مدیریت و راهبری، و از همه مهمتر تسلیم و توکل و رضامندی آن شهید بزرگوار از همه بیشتر و سازندهتر میبینیم.
- لیکن، هر چند که داریم: «اذْكُرُوا مَحَاسِنَ مَوْتَاكُم» (بحار الأنوار (ط – بيروت)، ج۷۲، ص: 239)، باید اضافه کنم که به اعتقاد بنده، و همه شیعیان حنیف، غیر از پیامبر (ص) و دختر بزرگوارشان، و داماد ایشان حضرت مولای متقیان علی(ع) و یازده امام از نسل آن امام همام (علیهم السلام)، هیچکس دیگر به کلی معصوم و عاری از هرگونه سهو و خطا نیست و لذا بر ماست که در حق بزرگانمان افراط و تفریط نکنیم و آنان را تالی معصوم نپنداریم. چنانکه وقتی شهید عزیز آقای سلیمانی، همراه با تعداد دیگری از فرماندهان و سرداران سپاه، آن نامه عتابآمیز را خدمت سید مظلوم، آقای خاتمی، نوشتند، یا وقتی که جنابشان این اواخر در رابطه با جمعکردن سریع بساط اعتراضات خیابانی مطلبی را بیان کردند و در آنها حقوق شهروندان و مرتبه صرفا خدمتگزار بودن حاکمان و مسئولان به درستی رعایت نشده بود، عدهای از دوستان ایشان را دلآزرده ساخت. بالاخره به قول شاعر: « نه فرشته ام ، نه شیطان ، کی ام و چی ام؟ همینم!» (حسین منزوی)
- از حق نگذریم که دفاع جانانه ایشان از حق و حقوق شهروندی دختران بد حجاب یا کم حجاب این مرز و بوم، و نگاه محبتآمیز و تسامح و تساهلگرایانهشان به این سهو یا خبط اجتماعی بعضی از خواهران و دختران جوان و بعضا ناآگاه ما، چیزی نیست که هرگز از حافظه تاریخی نسل جوان و روشنفکر و دانشگاهی زدوده شود.
- باز هم ناگفته نگذاریم که مبارزه پیگیر، بیامان، مثبت و سرنوشتساز این سرباز اسلام، قرآن و میهن عزیز اسلامی ما ایران، که چنین دستاورد شکوهمندی برای ما، کشورهای منطقه و جهان به ارمغان آورده است، تا ابد بر تارک همه رزمندگان راه حق و دفاع از سرزمینهای اسلامی خواهد درخشید.
- در جایجای قرآن کریم، زیر بنای هرگونه نجات و فلاح دنیوی و اخروی، و کمال و تعالی و سعادت مادی و معنوی، ایمان و عمل صالح ذکر شده است (به عنوان نمونه نگاه کنید به: بقره، 25 و متجاوز از 50 آیه دیگر). بدون تردید شهید حاج قاسم سلیمانی مَثَل اعلای یک چنین ایمان و عمل صالحی در روزگار وانفسای ما بود، عارف، عابد، زاهد، صبور، و مجاهد. مگر طالبانستیزی و داعشستیزی، که البته این هر دو فتنه محصول حیله غرب با همکاری اسرائیل و ارتجاع منطقه بودند، و از همه بالاتر استکبارستیزی، در عهد و زمانهای که ابرقدرت آمریکا و قدرتهای غربی اذنابش بر جان و مال و ناموس و بلکه ذهن و عقل و روح خیلی از مسلمانانِ از لحاظ فکری مستضعفِ منطقه و شوربختانه حکام آنها سلطه پیدا کردهاند، کار سادهای است؟
- این بنده در جلسهای که همین دیروز در دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امورخارجه در زمینه تجزیه و تحلیل و آینده اندیشی این ترور شوم برگزار شده بود خدمت دوستان و همکاران حاضر در جلسه عرض کردم که صمیمانه امیدوارم این حادثه عظیم که میتواند موجب بسیاری از خیرات و برکات وحدتآفرین برای جوامع عراق و ایران و منطقه و حتی جهان اسلام باشد، دستمایه [سوء] استفادههای داخلی، جناحی، حزبی و انتخاباتی زودگذر و غیر سودمند قرار نگیرد.
- اجازه بفرمایید فرجام این نوشته کوتاه را با ذکر خاطرهای نه چندان شیرین، بلکه تلخ از همان جلسه درس نهجالبلاغه و مثنوی جمعه صبح به پایان برم تا انشالله درس عبرتی باشد برای همه ما. در پایان درس مذکور یکی از شاگردان متدین و مومنهام با کمال صدق و سادگی از بنده پرسیدند آیا شما در بکار بردن واژه شهید و آن واژههای فاخر در حق آقای سلیمانی جدی بودید؟ عرض کردم آری، چرا که نه؟ گفتند آخر ایشان در بعضی موضعگیریها و اقدامات تند داخلی هم سهیم بودند و لذا همه این نگاه کاملا مثبت و تاییدآمیز شما را نسبت به ایشان نداشتند! خدمتشان متذکر شدم من که گفتم جناب سلیمانی در راه فکر و عقیده خودشان بسیار مومن و مخلص بودند و نگفتم که حالا همه هشتاد میلیون ایرانی باید در همه زمینهها دقیقا عین ایشان فکر و عمل کنند! مگر قرآن نمیفرماید: «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِيلاً» (بگو هرکس به شکل و روش خود عمل میکند، اما پروردگارتان بهتر میداند چه کسی راهیافتهتر است) (اسرا، 84)
«وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ» (شعرا، 227)
عبدالرحیم گواهی
15/10/1398