مایتریا از این جهت بخش مهمی از رشد و تحول دین بودایی در چین بود که بعضاً خیلی از نهضت های هزاره گرایانه می توانستند بدون هیچگونه ملاحظه و رعایت اینکه وی چیزی سوای یک الوهیت چینی بود از وی کمال استفاده را بعمل آورند.
بررسی کتب و نوشتجات بودایی نشانه های چندی از نحوة بوجود آمدن و سپس اهمیت پیدا کردنِ داستان مایتریا را در اختیار ما قرار می دهد. قانون شریعت پالی، که سر منشاء بخش عمده ای از اطلاعات ما راجع به تعالیم اولیه بودایی است، اهمیت چندانی به مایتریا نمی دهد و نام او را تنها در یکی از متون اولیه به نام چاکاواتی سیهانادا سوتّا ذکر می کند.
در زندگی کیش مدارانه چین، مایتریا با مراحل سه گانة زمان کیهانی تداعی شد؛ وی منادی آخرین عصر می باشد. در نوشتجات پائو ‐ چوئن (به معنای طومار گرانسنگ)، که بیانگر اعتقادات و نگرش های دین عامیانه چین می باشد، با این معنا روبرو می شویم که وی رسولی است که در آخرین عصر جهانی به عنوان سفیر "مادر اعظم" به زمین می آید تا گناهکاران را نجات دهد. در یکی از کتب پائو ‐ چوئن متعلق به قرن هفدهم میلادی، مایتریا به عنوان کنترل کننده آسمان ها در طول عصر سوم کیهانی، که با نماد رنگ سفید مشخص می شود، توصیف شده است. وی بر تخت سلطنتی خویش ‐ شکوفه نیلوفری با نُه گلبرگ ‐ جلوس می کند و منتظر زمانی می شود که برای مدت 000/108 سال بر جهان حکومت کند.
ژاپنیها اولین اطلاعات خود راجع به مایتریا را از کره ای ها دریافت داشتند، انتقال دانشي که همچنین شامل حمل تعدادی از تمثال های این بودیستوه بود. احتمال دارد ژاپنی ها مایتریا را به چشم یک کامی نگاه می کردند، موجودی که می توانست عمر طولانی و رفاه به ارمغان آورد، و لذا آیین هایی هم که در رابطه با وی برگزار می کردند شبیه به همان هایی بود که در مورد خدايان محلی (بومی) خود برگزار می کردند. هر كجا دين بودايي طرفداراني پيدا كرده است، مايتريا از چهره هاي مهم تفكر بودايي بوده است. براي پيروان عامي، كيش مايتريا يكي از شيوه هاي خلق كارهاي خوب براي خود افراد و اطمينان حاصل كردن از خير و بركت در آينده بوده است.
عنصر اميدواري به آينده از اجزاي اساسي اين انديشه است كه مايتريا براي هدايت افراد بشر به صوب آينده اي بهتر روي زمين ظاهر شده و يا خواهد شد. از آنجايي كه داستان مايتريا بايد در آينده تكميل شود، وي مي تواند در بي نهايت سناريوهاي مختلف، كه هر يك از آنها براي برآورده ساختن نيازهاي زمان و مكاني خاص مناسب تشخيص داده شده باشد، نقش داشته باشد.