1. سابقه روابط فرهنگي ايران و ژاپن
چنانچه انديشمندان حاضر در جلسه مي‌دانند، ديرينه روابط فرهنگي ايران و ژاپن به صدها سال پيش، اگر نگوييم به ماقبل از آن، برمي‌گردد و اين مطلبي است كه با يك نگاه مختصر به فهرست اقلام تاريخي موجود در موزه خاندان سلطنتي ژاپن به‌خوبي روشن مي‌شود. به عنوان نمونه، بنده در سفر اخير خود به توكيو، به منظور دريافت نشان امپراتور ژاپن، كه تصادفاً با برگزاري موزه و نمايشگاه
فرش‌هاي قديمي دستباف ايراني همراه شده بود، با قطعه فرش نفيسي از دوران صفويه برخورد كردم كه يقيناً عمري چندين صد ساله داشت و از عمر ديرين مبادلات فرهنگي بين دو كشور حكايت مي‌كرد.
2. روابط فرهنگي ايران و ژاپن در حال حاضر
در حال حاضر روابط فرهنگي ايران و ژاپن از وضعيت نسبتاً ثابت و مطلوبي برخوردار است. تعداد دانشجويان بورسيه ايران در ژاپن، بازديدهاي مقامات علمي ـ فرهنگي دو كشور، بازديد و مبادله اساتيد، برگزاري نمايشگاه‌هاي نقاشي، عكس، هنر، و غيره. تعداد قابل توجه دانشجويان زبان فارسي در ژاپن و دانشجويان زبان ژاپني در ايران، ... جملگي نشانه حيات و سرزندگي روابط فرهنگي بين دو كشور هستند.
البته لازم به ذكر است كه، بدليل نفوذ قابل ملاحظه منابع خبري غرب بر بعضي از مطبوعات ژاپني، گاهي اين روابط مستمر فرهنگي تحت تأثير پاره‌اي تبليغات نابجاي سياسي قرار مي‌گيرند كه بايد همواره از دو طرف مراقب اين تأثير مخرّب خارجي بود، چنانچه نمونه قبلي آن را در زمان جنگ ايران و عراق شاهد بوديم كه پس از پايان جنگ بطلان آن هياهوهاي خبري بر همگان روشن شد.
3. روابط فرهنگي ايران و ژاپن در آينده
با توجه به سوابق كهن دو ملت آسيايي، با فرهنگ، مستقل، خودبنياد و خودكفاي ايران و ژاپن، كه در روابط خارجي و مشترك خويش از هرگونه مطامع سياسي، اقتصادي، نظامي، و استعماري مبرّا هستند، به‌نظر مي‌رسد نه تنها سطح فعلي روابط فرهنگي حفظ خواهد شد، بلكه توسعه نيز پيدا خواهد كرد. متأسفانه دشمنان استقلال و بيطرفي جمهوري اسلامي ايران پس از انقلاب، با ايجاد هياهوهاي كاذب، هرگز اجازه نداده‌اند تا صداي مظلوميت و عدالتخواهي اين ملت به‌درستي به‌گوش جهانيان برسد و پيام صلح و دوستي و برابري و برادري مردم بزرگ ايران به‌خوبي شنيده شود، كه انشاء‌الله با رفع اين مزاحمت‌ها و موانع شاهد شكوفايي هر چه بيشتر روابط فيمابين خواهيم بود.
از طرف ديگر، ايران اسلامي ژاپن را مظهر تلفيق سنت و مدرنيته، توسعه و فرهنگ، و دين و دانش مي‌داند، و از اين رو مايل است تا به ژاپن به‌چشم يك الگوي موفق توسعه و پيشرفت آسيايي، با حفظ
فرهنگ ملي، نگاه كند و از آن درس‌ها بگيرد، كه اين نيز بنوبه خود عامل پيشرفت روزافزون روابط دو جانبه در همه زمينه‌ها خواهد بود.
ما توسعه و ترقي و رفاه و پيشرفت را، نه در سايه بمب اتم، و بلكه در سايه عقل و منطق و ايمان و اسلام مي‌خواهيم و به فضل خدايتعالي به‌دست هم خواهيم آورد.