مرکز پژوهش ادیان جهان

نگاهی بر فراز های فاخر زیارت عاشورا

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَى الاْرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِناَّئِکَ عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللَّهِ اَبَداً ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ وَ لاجَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِیارَتِکُمْ اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ

دکتر گواهی در جلسه ای که شب شام غریبان در مرکز پژوهش ادیان برگزار شد:نگاهی بر بعضی از فراز های زیارت عاشورا داشتند.

ایشان فرمودند:

زیارت عاشورا چیزی ندارد جز اینکه یکی معرفی اباعبدالله(ع) است که من اباعبدالله الحسین(ع) هستم، دوم معرفی دشمنان اباعبدالله(ع) است؛ تعریف از اباعبدالله(ع) و خانواده‌ی اباعبدالله(ع) و پدر و مادر و جدّ اباعبدالله(ع) از یک طرف و لعن برای طرف مقابل است یعنی اول و ثانی و ثالث و رابع و خامس همان بخش دوم است، پس زیارت عاشورا دو بخش بیشتر نیست، یک طرف اباعبدالله(ع) است و یک طرف هم دشمنان اباعبدالله(ع) هستند.

چند دعای فاخر در این زیارت است که بخش‌هایی از آن‌ها را برای شما می‌خوانم، بِاَبى اَنْتَ وَاُمّى، لَقَدْ عَظُمَ مُصابى بِکَ؛ خیلی مصیبت بزرگی بود مصیبت شما برای ما!

پس ذیل عظمت آن مصیبت: فَاَسْئَلُ اللهَ الَّذى اَکْرَمَ مَقامَکَ وَاَکْرَمَنى بِکَ؛ حسین(ع) را خدا گرامی داشت، ما را هم به نام و یاد حسین(ع) گرامی داشت، از خدا می‌خواهیم: اَنْ یَرْزُقَنى طَلَبَ ثارِکَ(ثارِکُم) مَعَ اِمام مَنْصُور مِنْ اَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّد صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ؛

این یک و دوم اینکه: اَللّـهُمَّ اجْعَلْنى عِنْدَکَ وَجیهاً بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ فِى الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ؛

و سوم: ما خود اباعبدالله(ع) را وسیله قرار می‌دهیم و می‌گوییم: یا اَبا عَبْدِاللهِ، اِنّى اَتَقَرَّبُ اِلى اللهِ وَاِلى رَسُولِهِ، وَاِلى اَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَاِلى فاطِمَةَ، وَاِلَى الْحَسَنِ وَاِلَیْکَ بِمُوالاتِکَ؛ می‌گوییم: یا اباعبدالله(ع) این تولّای خودت در دل ما باشد، این شعله‌ی آتشی که در دل ما برای شما روشن است، این شعله خاموش نشود.

چهارم و پنجم اینکه: وَبِالْبَرآئَةِ مِمَّنْ اَسَسَّ اَساسَ ذلِکَ، وَبَنى عَلَیْهِ بُنْیانَهُ، وَجَرى فى ظُلْمِهِ وَجَوْرِهِ عَلَیْکُمْ وَ على اَشْیاعِکُمْ؛ یکی تولّای شما باشد و دیگری تبرّای از دشمنان شما باشد، شما با کسی هستید که او را دوست دارید و علیه کسی هستید که او را دوست ندارید، شما اگر خدا را دوست دارید محبوب خدا هستید، اگر شیطان را دوست ندارید مبغوض شیطان هستید، اگر دروغ گفتی، گران‌فروشی کردی، ظلم کردی پس تو محبوب شیطان و مبغوض خدا هستی، جمع ضدّین نمی‌شود! شما محبوب کسی هستی که او را دوست داری، اگر خدا را دوست داری محبوب خدایی، اگر علی(ع) را دوست داری محبوب علی(ع) هستی، اگر فاطمه زهرا(س) را دوست داری محبوب ایشان هستی، یعنی یک طرف تولّا داری و می‌روی تحت ولایت علی(ع) و یک طرف هم تبرّا داری و از ولایت معاویه و یزید(لعنت الله علیهما) بیرون می‌آیی.

ششم اینکه از خدا می‌خواهیم: اِنّى سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ، وَحَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ، وَوَلِىٌّ لِمَنْ والاکُمْ، وَعَدُوٌّ لِمَنْ عاداکُمْ؛ امام حسین(ع) را وسیله قرار می‌دهیم و این را از خدا می‌خواهیم، اگر فردا دیدید که حسینی‌تر هستید نه هیئتی‌تر! هیئتی‌تر برای محرم امسال است و بعد هیئت‌ها جمع می‌شود اما حسینی‌تر برای بعد از عاشورا است تا محرم سال بعد! حسینی بودن فقط به سیاه پوشیدن و سینه‌زدن نیست!

هفتم این فراز است که خیلی فراز بالایی است: اَنْ یَجْعَلَنى مَعَکُمْ فِى الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ؛ از پدر و مادر و جدّ امام حسین(ع) می‌خواهیم که ما با شما باشیم، این کار عقل نیست، کار عشق است، هر کس که با عقل و فکر امام حسینی شود بد نیست ولی با یک کتاب یا یک کلیپ امام حسین(ع) را کنار می‌گذارد اما اگر امام حسین(ع) در دل شما جا گرفت همه عالم و آدم هم از ایشان بد بگویند شما محکم زیر لَوای امام حسین(ع) ایستاده‌اید.

دعای هشتم اینکه: وَاَنْ یُثَبِّتَ لى عِنْدَکُمْ قَدَمَ صِدْق فِى الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ؛

و دعای نهم اینکه از خدا مسئلت می‌کنیم که: وَا َسْئَلُهُ اَنْ یُبَلِّغَنِى الْمَقامَ الْمَحْمُودَ لَکُمْ عِنْدَاللهِ؛ خیلی چیز عجیبی است، مقام محمود! این مقام را خدا در آیات قرآن در مورد پیغمبر(ص) فرموده است.

دعای دهم اینکه: وَ اَنْ یَرْزُقَنى طَلَبَ ثارى مَعَ اِمام هُدىً ظاهِر ناطِق بِالْحَقِّ مِنْکُمْ؛ این در مورد امام زمان(عج) است که در غیبت هستند.

دعای یازدهم اینکه: وَاَسْئَلُ اللهَ بِحَقِّکُمْ وَبِالشَّاْنِ الَّذى لَکُمْ عِنْدَهُ اَنْ یُعْطِیَنى بِمُصابى بِکُمْ اَفْضَلَ ما یُعْطى مُصاباً بِمُصیبَتِهِ؛ بالاترین پاداش و اجر برای این مقام است.

دعای دوازدهم و سیزدهم اینکه: به نام حسین(ع)، به یاد حسین(ع) از همین مکان درخواست می‌کنیم: اَللّـهُمَّ اجْعَلْنى فى مَقامى هذا مِمَّنْ تَنالُهُ مِنْکَ صَلَواتٌ وَرَحْمَةٌ وَمَغْفِرَةٌ، اَللّـهُمَّ اجْعَلْ مَحْیاىَ مَحْیا مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَمَماتى مَماتَ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد؛ خدایا زندگی ما را مثل زندگی ایشان قرار بده.

دعای چهاردهم اینکه: اللّـهُمَّ اِنّى اَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ فى هذَا الْیَوْمِ، وَفى مَوْقِفى هذا وَاَیّامِ حَیاتى، بِالْبَرآئَةِ مِنْهُمْ وَاللَّعْنَةِ عَلَیْهِمْ؛ دعای پانزدهم اینکه: اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللهِ، وَعَلَى الاَرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِنآئِکَ، عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللهِ اَبَداً ما بَقیتُ وَبَقِىَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ؛ استدعا می‌کنیم از محضر مبارک ایشان که تا روزگار باقی است این پیوند ما و امام حسین(ع) برقرار باشد.

دعای شانزدهم اینکه: وَلا جَعَلَهُ اللهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِیارَتِکُمْ؛ دنیا خیلی جای خوبی نیست که بخواهیم زیاد در آن بمانیم ولی در اینجا بحث زیارت مضجع و تربت حضرت(ع) نیست، منظور زیارت آقا اباعبدالله(ع) است.

دعای هفدهم هم اینکه: اَللّهُمَّ ارْزُقْنى شَفاعَةَ الْحُسَیْنِ یَوْمَ الْوُرُودِ؛ خدایا شفاعت امام حسین(ع) را در روز قیامت نصیب ما بگردان، مثل حسین(ع) بودن غیرممکن است.

و آخرین دعا اینکه: وَثَبِّتْ لى قَدَمَ صِدْق عِنْدَکَ مَعَ الْحُسَیْنِ وَ اَصْحابِ الْحُسَیْنِ؛ به سمت آخرت رفتن خوب است اما با قدم صدق رفتن خیلی بهتر است، ابراهیم گفت: وَاجْعَلْ لِي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ؛ و براى من در [ميان] آيندگان آوازه نيكو گذار (شعراء /۸۴)