به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس، کتاب «اسلام و جامعهشناسی دین» در ۸۴۰ صفحه از سوی مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد، پایتخت صربستان، منتشر شد. این کتاب به قلم معمر خلیلویچ عضو هیأت مؤسس این مرکز و از فارغالتحصیلان صربستانی حوزه علمیه قم و جامعة المصطفی (ص) العالمیه، به زبان صربی به رشته تألیف درآمد.
مؤلف این اثر، نتایج پژوهشهای طولانی مدت خود را در این مبحث با بهرهگیری از حدود ۳۰۰ مرجع معتبر به زبانهای فارسی، عربی، انگلیسی و صربی و با تأکید خاص بر آموزههای حکمی و اجتماعی علامه طباطبایی عرضه کرده است.
تحلیل انتقادی جامعهشناسی دین تجربهگرایانه
خلیلویچ در بخش نخست این اثر، به تحلیل بنیادیترین ابعاد انسانشناسی و مبانی فلسفی شناخت هویت انسان در سنت فکری اسلام پرداخته است. وی در بخش دوم، به تفصیل، مسأله اجتماعی بودن انسان و رابطه فرد و جامعه را با تأکید خاص بر نقش و ماهیت دین در جامعه مورد کاوش قرار میدهد.
در بخش سوم این کتاب، سیر تطور اندیشه اجتماعی در غرب معرفی و همچنین بیان شده است که تفکر اسکولاستیک از دوره پایانی قرون وسطی اعتبار و ارزش معرفتی خود را در جوامع غربی به تدریج از دست میدهد و جریانهای اومانیستی به چهره غالب مکاتب اندیشهورزی غرب مدرن مبدل میشوند.
خلیلویچ توضیح میدهد که اندیشمندان در این دوره حکم به مرگ دین به عنوان مؤلفهای اجتماعی میرانند و به جای آن، ساختار اندیشهای جدیدی را بنا مینهند. مؤلف با این بیان به سراغ تحلیل انتقادی جامعهشناسی دین تجربهگرایانه «امیل دورکهایم» و مبانی روششناختی آن میرود که بخش عمده از این قسمت از کتاب را به خود اختصاص میدهد.
نقش آموزههای اجتماعی اسلام در تولید علم اسلامی
از نظر «خلیلویچ»، نقد دورکهایم اهمیت بنیادین دارد. زیرا این جامعهشناس شهیر فرانسوی ماهیت دین را در حد یک مؤلفه حیات اجتماعی فروکاسته است. در بخش پایانی این کتاب، خلیلویچ به بیان تفصیلی نتایج پژوهش خود در باب اهمیت آموزههای اجتماعی اسلام در نهضت تولید علم اسلامی میپردازد.
این کتاب تألیفی توسط ۲ نفر از اساتید به نام دانشگاه دولتی بلگراد پروفسور دراگو جوریچ رئیس کرسی فلسفه در دانشکده فلسفه دانشگاه بلگراد و پروفسور بوگولیوب شیاکویچ رئیس کرسی فلسفه در دانشکده الهیات مسیحی دانشگاه بلگراد مورد بازبینی تخصصی قرار گرفته است .
پروفسور شیاکویچ که سابقاً وزیر ادیان دولت صربستان هم بوده است، در تقریظ خود نوشته است: «این کتاب، بدون تردید، مهمترین مرجع علمی به زبان صربی برای محققانی خواهد بود که در حوزه علوم اجتماعی به تحلیل دین میپردازند و یا از منظر معرفتی دین به سراغ تحلیل پدیدههای اجتماعی میروند».
به گزارش فارس، کتاب «اسلام و جامعهشناسی دین» قبل از شروع شصت و چهارمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب بلگراد به چاپ رسید. رونمایی رسمی از این کتاب در این نمایشگاه که دومین نمایشگاه قدیمی کتاب در اروپا بعد از نمایشگاه کتاب فرانکفور به حساب میآید، انجام پذیرفت.
معمر خلیلویچ مؤلف کتاب «اسلام و جامعهشناسی دین»، در گذشته کتابهای «تاریخ مختصر فلسفه اسلامی»، «اقتدار جامعه: اسلام، فلسفه، تمدن» و رمان فلسفی- اجتماعی «آفتابی در سایه» را به زبان صربی تألیف کرده و کتاب «پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران»، اثر علیاکبر ولایتی را به زبان صربی را نیز ترجمه کرده است.